Menno ter Braak
aan
H. Marsman

Den Haag, 23 november 1937

Den Haag, 23 Nov. '37

Kraaienlaan 36

Beste Henny

Reeds een dag of wat geleden heb ik Zijlstra geschreven, dat hij je Carnaval, Démasqué en Politicus moest laten zenden. Zijn ze dus nog niet aangekomen, schrijf me dan even omgaand, want dan speel ik op! - Mijn dissertatie is helaas uitverkocht, en ik bezit zelf maar één exemplaar, dat ik liever niet uit huis laat gaan. Ik zal nu trachten het uit de K.B. te leenen, en je het per aanget. drukwerk te laten toekomen. Zend het dan ook vooral aangeteekend terug, want ik ben dan voor het ex. verantwoordelijk!

Op je gewetensvraag over Carnaval en Mann dit (naar ik hoop geen ‘mythe der herinnering’): Ik was sterk onder den indruk van de onoplosbaarheid van de tegenstelling Settembrini - Naphta, toen ik langzamerhand tastend tot de tegenstelling burger - dichter kwam. In die twee begrippen moeten resp. die beide figuren verwerkt zijn, maar hoe weet ik zelf niet. In ieder geval door sterke aanlenging met ‘Prometheus’ van Carry van Bruggen, zoodat de bewustheid van de verwerking twijfelachtig moet heeten. Anders had ik er in ‘Politicus zonder Partij’ ook over geschreven, in de bladzijden over het ‘Carnaval’. Eigenlijk zag ik pas later goed, hoezeer Settembrini en Naphta hierbij peet hadden gestaan. Maar uit het citaat voor het hoofdstuk ‘Carnavalsmoraal’ kun je wel opmaken, hoezeer ik in dien tijd Mann's opvatting van leven en dood representatief achtte voor mijn eigen leven- en dood - conceptie. Pas de kennismaking met Nietzsche in 1931 heeft den indruk, dien ‘Der Zauberberg’ op mij gemaakt heeft, geheel op den achtergrond gedrongen.

Ik ben zeer nieuwsgierig naar je stuk, dat zeker een ontmoeting zal zijn, daarvan ben ik overtuigd.

Met groote instemming las ik je artikel over ‘Het Vijfde Zegel’. Je hebt in dit geval beter dan ik zelf, die misschien ook een weinig door de dagblad-situatie werd beïnvloed, laten uitkomen, dat de inzet van dit boek teleurstellend is. In laatste instantie gaat het mij niet aan, kon het ook door een geperverteerde Van Lennep zijn geschreven. Voor een en ander heb je werkelijk uitstekende formules gevonden.

Over de ‘Christenen’ schijnt in de ‘Groene’ in het geheel niet geschreven te worden! Waarom niet? Of is het boek ook al te ‘moeilijk’ voor die lezerskring? Ik meen, dat Dick het in handen had, maar heb er niets meer van gemerkt.

Van Eddy vrij slechte berichten. Hij schrijft over Bep's groeiende weerzin tegen klimaat en Indische lui, en over een amoebendysenterie, die bij hem zelf geconstateerd is. Waar dit alles op uitloopt? Ik houd mijn hart vast.

Houd je goed!

Veel hartelijks onder elkaar

je Menno

Groet Thelen. Ik heb nog niets gehoord van ‘Mass und Wert’, ook geen proeven ontvangen. ‘Paulus’ hoop ik de volgende week te lezen en te bespreken.

Origineel: Den Haag, Koninklijke Bibliotheek