Menno ter Braak
aan
H.E.G. ter Braak en G.A. ter Braak-Huizinga (Eibergen)

Berlijn, 27 januari 1927

Berlijn, 27 I 1927

Beste vader en moeder,

Gisteren kon ik onmogelijk tijd vinden tot het schrijven van een brief door de drukte, die een verjaardag hier nu eenmaal schijnt mee te brengen. Ik had me er eigenlijk zoo veel mogelijk aan willen onttrekken, maar ontliep toch geen cadeau's, als daar zijn een zijden zakdoekje, een hoogst merkwaardige electrische aansteker, plus nog een dito met benzine. Ik bood daartegenover Frau G. een film aan in het ‘Kapitol’ en 's avonds een enorm Abendbrot, waarvoor een delicatessenzaak geplunderd werd. Als geheel was het een zeer geslaagde dag. - Hartelijk dank voor pakje en brief; beide zeer welkom en zeer geapprecieerd, in 't bijzonder ook Huizinga, dien ik al half met belangstelling uitlas; zal misschien naar aanleiding daarvan een artikel over het amerikanisme in de V.Bl. schrijven. Bruning had ik besteld; is schandelijk slecht ingebonden. Ook verder bracht de post stapels gelukwenschen, w.o. een philosophisch geschrift van oom Nico, een mooie sneeuwkiek van Jo Planten, een carte van Truida, een bloemen-kleuren-product van de fam. Makkinje en verder betuigingen van Hammes, oom Hein, tante Lize, tante Betsy, Wim en Jan ten Bokkel Huinink + tante Anna, tante Jo, Pim, oom Menno e.a. Misschien komt er nog één en ander, maar het voornaamste zal nu toch wel binnen zijn. Alleen bereikte me nog geen proef van de ‘Groene’, die, wil ik hopen, geen artikelen zonder auteurscorrectie zal plaatsen; waarschijnlijk zal het nog wel een week moeten wachten. - Ik heb sedert vorige week overigens al weer heel wat ervaren, van allerlei aard. Vooreerst zag ik en schreef ik voor I10 over ‘Metropolis’, de nieuwe groote U.F.A. film, een groote mislukking, die 2½ uur duurt en ‘direkt auf die Nerven geht’, maar niet op de ziel. Enorme machines en zoo, maar niet veel gehalte. Dan was de film van gisteren (‘Liebe’ met Elisabeth Bergner) heel wat beter. Voorts zag ik Maandag ‘Major Barbara’ van Shaw, dat me uitstekend beviel, prachtig gespeeld en een merkwaardig stuk. In de laatste acte wordt een geweldig kanon onder oorverdoovend schieten de zaal in gedraaid, zoodat de heele toeschouwersmassa in het teeken van het kanon zit. Vanavond hoop ik ‘das Grabmal des unbekannten Soldaten’ te gaan zien. - Daarbij ben ik goed opgeschoten met mijn promotiewerk. Alles is hier compleet aanwezig; de leeszaal is prachtig. Meestal eet ik Unter den Linden, maar eigenlijk is dat me nog te chique, hoewel het niet duur is (M. 1.50 soep, v.g.a. en toe); het kan echter nog goedkooper en ik geef mijn geld liever ergens anders uit. Ook werk ik hier wel aan mijn bureau en dan eet ik soms in de Alexandrinenstrasse. De zaak wordt om 7 uur gesloten, zoodat ik hier altijd avondeten nuttig. De zaak wordt daar met animo gedreven en er komen, voor zoover ik het kan beoordeelen, veel klanten, zoodat Frau G. daardoor financieel onafhankelijk is. Dat moet trouwens ook wel, want den breuk met den ouden heer is, geloof ik, volkomen en van trouwen van dr. Giesswein kan, door de allernoodlottigste omstandigheden voor practiseerende artsen hier, ook niets komen. Dit gaat nogal erg ter harte, maar de bloei van het Geschäft is een ding, waarmee de gedachten wat verdreven kunnen worden. - Zondag maakte ik met de grootste belangstelling een duitsch familiefeestje mee, bij een geheide duitsche ambtenaar. Dochter was 20 jaar en vandaar een dinertje. Mij was van te voren al schriftelijk een ‘Majorstochter’ als tafeldame beloofd. (die overigens meeviel). Verder werden mij bij het betreden van het huis onmiddellijk excuses aangeboden, dat hier een republiek was en tevens vol trots onmiddellijk keizerfoto's en Hindenburgs aangewezen. ‘Sie sind hier in einem echt deutsch nationalen Hause’. De vader regeert in dit huis onbeperkt; zijn vrouw is dik en noemt hem ‘Väterchen’; de dochter behoort tot de Charleston generatie, zoowel als het meerendeel der jongere gasten, zoodat er eenige conflicten voorvielen. De heele fuif was militair geregeld. Ik zou het voor geen geld gemist hebben. Ook de politie heeft hier nog zonderlinge bureaucratische begrippen. ‘Waren Sie schon früher in Berlin?’ ‘Ja, vor 5 Jahren, Adm.str. 18A.’ ‘Sind Sie damals angemeldet worden?’ ‘Ja’. (Zoeken in allerlei archieven en documenten ± een kwartier. Ik was niet te vinden.) ‘Also, Sie waren nicht in Berlin. Füllen Sie bitte ein: “Nein”.’ Ik ben dus nooit eerder hier geweest, omdat ik op papier onvindbaar ben. - Ook bezocht ik al een vriend van Müller Lehning, een vertegenwoordiger van het moderne Duitschland. Hij heet Fritz Picard en is een zeer sympathisch iemand. We hebben een afspraak voor de volgende week in het Romanisches Kaffeehaus. Ook kan ik bij hem boeken bestellen; hij is vertegenwoordiger van verschillende groote zaken hier, zoodat ik ook prijsverlaging bij hem krijg. - Hierbij de postwissel van Querido. Deze betaling is inderdaad heel wat vlotter! Verder nog als antwoord: er is hier Zondagsmorgens een bestelling. Moholy Nagy is een Hongaar en geen pseudoniem. Oom Nico was nogal enthousiast over I10, eigenlijk meer dan ik zelf. Het is mij iets te duitsch. De typografie is echter keurig. Het geheel lijkt me voor Holland te moeilijk, om een groot aantal abonnées te veroveren, die dit tijdschrift toch zeker boven veel middelmatigs verdient. Het tweede nr. van de V.Bl. heb ik niet noodig, dus beschik daarover vrij. Verder houd ik me voor opzenden heftig aanbevolen!

De volgende week Woensdag dus weer één en ander. Voordien hoor ik zeker nog wel iets.

Hart. gr.

Menno

N.B. Het is een goed idee, deze brieven door te zenden naar Wim, Jan en Tine en ze beschikbaar te stellen voor eventueel geïnteresseerden; want het heeft weinig zin al deze bevindingen in verschillende redacties nog eens te boeken.

De lap, behoorend bij mijn colbert, die Wim zou opzenden, wil ik graag doorgestuurd hebben!! Dringend noodig!!

De kat hier, een dwergkat, genaamd Mutzel of Molle, heeft de eigenaardige begeerte steeds bij het werk op mijn rug te zitten. Het is een elegant en vermakelijk beest.

Origineel: Den Haag, Letterkundig Museum.